BIOS nizamları haqqında

Paylaşmaq!

BIOS nizamları haqqında bugünkü, elektron və video dərsimizin əsas mövzusu olacaq. Odur ki, əziz dostlar, dəyərli oxucularım və dinləyicilərim, həmçinin gadirov.com saytının daimi ziyarətçiləri, youtube abunəçilərim və sosial şəbəkə istifadəçilərim sizləri Kompüter qurğularını idarə edən sistemlər moduluna həsr olunmuş elektron dərsliyində salamlayıram.

BIOS nizamları haqqında

Menyu başlıqları sistem lövhəsinin markasına görə dəyişə bilər. Lakin ümumilikdə hamısında aşağıdakılar eynidirlər.

1.CMOS Setup Utility 2.Advanced BIOS Features 3.Advanced Chipset Features 4.Integrated Peripherals 5.Power Management Setup 6.PNP/PCI Configurations 7.PC Health Status/Hardware Monitor 8.Load Fail Safe Defaults 9.Load Optimized Defaults 10.Set Supervisor & User Password 11.Save & Exit Setup 12.Exit Without Saving

CMOS Setup Utility

BIOS məlumatlarını saxlayan yarıkeçiriciyə verilən addır. (Complementary Metal Oxide Semiconductor). BIOS Setup-ı ilk açanda ekrana gələn menyuya da CMOS Setup adı verilir.

Advanced BIOS Features

Bu bölmə inkişaf etmiş BIOS parametrlərini özündə ehtiva edir. Ən çox yayılmış olanlar bunlardır: 1.Mərkəzi Prosessorun (CPU) keş yaddaşının idarə edilməsi 2.Kompüter açılışı ilə əlaqəli parametrlər dəyişmək 3.Disklərin ardıcıl yüklənməsini təmin etmək. Önyükləmə cihazları üçün sorğu sırasının seçilməsi. (First/Second/Third Boot Device) 4.S.M.A.R.T. sabit disk öz-özünə nəzarət texnologiyasının aktivləşdirilməsi / söndürülməsi.

Advanced Chipset Features

Bu bölmə sistem lövhəsində quraşdırılmış çipsetin parametrlərini təsvir edir, nəticədə burada parametrlər dəsti birbaşa növünə və modifikasiyasına bağlıdır. Əksər hallarda burada toplanan parametrlər əməli yaddaşın işləməsinə, prosessor ilə əməli yaddaş, videoyaddaş arasındakı məlumat mübadiləsinə təsir edir.

Qeyd etmək lazımdır ki, bəzi hallarda bu bölmənin parametrlərini dəyişdirərək kompüterin sürətini artıra və ya necə deyərlər overclock edə bilərsiniz. Doğrudur son illərdə bir PC sürətini artırmaqdan məsul olan variantlar ən çox istehsalçılar tərəfindən BIOS-un ayrı bölməsində həyata keçirilir.

Integrated Peripherals

Bu bölmə sistem lövhəsinə inteqrasiya olunmuş periferiya cihazlarının işinə cavab verən parametrləri birləşdirir. Deyək ki, sabit disklərin nəzarətçiləri, USB portları, səs və şəbəkə adapterləri və digərlərini göstərmək olar. Məsələn, buradakı səs kartını aktivləşdirə / söndürə, USB giriş cihazlarına dəstək verə və ya bir sıra sabit disk yaratmaq üçün RAID rejimini seçə bilərsiniz.

Power Management Setup

Burada kompüterin enerji təchizatı və enerjiyə qənaət rejimlərindən məsul olan seçimlər toplanır. Demək olar ki, bütün müasir kompüterlər enerji əməliyyatını birbaşa əməliyyat sistemindən idarə etməyə imkan verir. Lakin bunun üçün yalnız bu hissədə rejimi və funksiyaları tənzimlənən ixtisaslaşdırılmış ACPI standartları üçün BIOS dəstəyi lazımdır. Ayrıca burada Power düyməsini basdıqda, kompüterin açılması və azaldılmış enerji istehlakına keçməsi və ya yuxu rejimindən çıxma şərtlərini qurduğunuzda hansı hərəkətlərin baş verəcəyini təyin edə bilərsiniz.

PNP/PCI Configurations

Bu bölmə PC cihazları arasında resursların bölüşdürülməsindən və onların sürətli konfiqurasiyasından həmçinin PCI parametrlərindən məsul olan Plug and Play texnologiyası üçün nəzarət parametrlərini ehtiva edir. Bir qayda olaraq bu funksiyalar sistem tərəfindən uğurla yerinə yetirilir və əl müdaxiləsi tələb olunmur. Bu səbəbdən müasir kompüterlərdə bu bölmə ümumiyyətlə olmaya bilər.

PC Health Status/Hardware Monitor

Müasir sistem lövhələrin həmişə əsas cihazlarının işləmə temperaturlarını və gərginliklərini, həmçinin soyutma fanlarının fırlanma sürətini izləyən sensorlarla təchiz olunmuşdur. Bütün göstəriciləri yalnız bu bölmədə göstərilir.

Əlavə olaraq bildirmək istəyirəm ki, PC Health Status proqramı kompüterdə olan ventilyatorların işləmə vəziyyətini müəyyən edir. Hər hansı bir qızma halı müşahidə olunarsa, o zaman kullerin dayandırılması və sistem blokunun qapağın açılması halında xəbərdarlıq seçimlərini konfiqurasiya edə bilərik.

Load Fail Safe Defaults

Bu bir bölmə deyil bütün BIOS parametrlərini standartlarına qaytaran bir əmrdir. Bu da bütün sistemin sabit işləməsini təmin edir. Bu sətri seçdikdən sonra qarşınızda «Y» düyməsini basaraq sıfırlamanı təsdiqləməyiniz lazım olan bir pəncərə açılacaqdır.

Load Optimized Defaults

BIOS parametrlərinin dəyərlərini bütün komponentlərinin sabitliyini qoruyaraq optimal kompüter performansını təmin edəcək şəkildə təyin edən bir əmrdir. Bu vəziyyətdə avtomatik olaraq dəyişdirilən parametrlər sistem lövhəsinin modelindən asılıdır və dəyişə bilər.

Bəzi hallarda parametrlərin bu cür optimallaşdırılması quraşdırılmış avadanlığın uyğunsuzluğu səbəbindən sistemin qeyri-sabitliyinə səbəb ola biləcəyini unutmayın. Sonra yükləmə Fail-Safe Defaults əmrini istifadə edərək standart parametrlərə qayıtmalı və lazımi parametrləri əl ilə konfiqurasiya etməyə çalışmalısınız.

Set Supervisor Password

Bütün BIOS parametrlərinə tam giriş üçün həmçinin PC açıldığı zaman istifadə olunan inzibati şifrəni təyin etməyə, silməyə və dəyişdirməyə imkan verən bir əmrdir.

Set User Password

BIOS parametri dəyərlərinə baxmağa imkan verən bir istifadəçi parolunu təyin edən bir əmrdir. Yəni ayarların çoxu düzəliş üçün bağlanacaq. Həm də bu parol kompüteri yükləyərkən istifadə edilə bilər.

Save & Exit Setup

Dəyişikliklərdən Çıx və Saxla — etdiyiniz bütün dəyişiklikləri qeyd etməklə proqramdan çıxış təmin edir.

Exit Without Saving

Proqramdan çıxmaq edilən dəyişikliklərin yadda saxlamamaq.

Beləliklə biz BIOS nizamları haqqında mövzusu ilə tanış olduq. Sonda bir müəllif kimi qeyd etmək istəyirəm ki, elektron dərsliyim müstəqil öyrənmək istəyən yeni başlayan istifadəçilər, müəllimlər və istehsalat təlimi ustaları üçün nəzərdə tutulub. İnanıram ki, yeni öyrənən istifadəçilər üçün bu elektron dərsim də faydalı olacaq. Odur ki, xeyirxah iş görmək imkanını qaçırmayın. Mövzunu sosial şəbəkələrin birində paylaşın. Kanalıma abunə olun ki, bu elektron dərsdən digər dostlarınızda yararlana bilsinlər. Baxdığınız və kanalımı izlədiyiniz üçün sizlərə təşəkkür edirəm.

Müəllif: Şaiq Qədirov

© İstifadə edilərkən gadirov.com-a istinad olunmalıdır